ถังดับเพลิงมีกี่สี แต่ละสีบ่งบอกอะไรบ้าง

19

หลายคนอาจเคยพบถังดับเพลิงที่มีสีแตกต่างกันไป ตามสถานที่ต่างๆ แล้วถังแต่ละสีมันมีความแตกต่างกันยังไงละ?

ถังดับเพลิง (fire extinguisher) คือ อุปกรณ์ที่ใช้ในการดับเพลิงเบื้องต้น โดยภายในบรรจุสารดับเพลิงที่ออกแบบมาเพื่อระงับไฟในกรณีฉุกเฉิน สีของถังดับเพลิงและความหมายของแต่ละสี นั้นมีเพื่อให้ผู้ใช้งานได้แยกประเภทของถังดับเพลิงที่จะมีสารเคมี ที่ใช้ดับเพลิงต่างชนิดการ ตามประเภทเพลิงที่เกิดจากเชื้อเพลิงชนิดต่างๆ

• อ่านเพิ่มเติม : ประเภทเพลิง มีอะไรบ้าง

มาตรฐานการระบุสีของถังดับเพลิง

ในหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทย ได้มีการกำหนดสีของถังดับเพลิงมีมาตรฐานที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับองค์กรกำกับดูแล เช่น มาตรฐาน NFPA (National Fire Protection Association) หรือมาตรฐาน BS EN (British Standards European Norm)

โดยสีของถังดับเพลิงจะช่วยระบุชนิดของสารเคมีที่ใช้ในถัง และบ่งบอกประเภทของไฟที่เหมาะสมในการดับไฟนั้นๆ

สีของถังดับเพลิง และการใช้งาน

สีของถังดับเพลิงมีทั้งหมด 6 สี ดังนี้ :

1. ถังดับเพลิงสีแดง (Dry Chemical Fire Extinguisher)

• • • ลักษณะทั่วไป: ถังดับเพลิงสีแดงเป็นสีที่พบได้ทั่วไปในสถานประกอบการ โรงงาน และที่อยู่อาศัย
    • สารดับเพลิง: ผงเคมีแห้ง (Dry Chemical)
    • ประเภทของไฟที่เหมาะสม:
      • ประเภท A: ไฟที่เกิดจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ไม้ กระดาษ ผ้า
      • ประเภท B: ไฟที่เกิดจากของเหลวไวไฟ เช่น น้ำมัน แก๊ส แอลกอฮอล์
      • ประเภท C: ไฟที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า
    • ข้อดี: ใช้งานได้หลากหลายและครอบคลุมไฟหลายประเภท
    • ข้อควรระวัง: ผงเคมีอาจทิ้งคราบและยากต่อการทำความสะอาด

2. ถังดับเพลิงสีเขียว (Carbon Dioxide – CO₂ Fire Extinguisher)

• • • ลักษณะทั่วไป: ถังสีเขียว หรือถังที่มีแถบสีเขียว ใช้สำหรับดับไฟที่ต้องการหลีกเลี่ยงคราบตกค้าง
    • สารดับเพลิง: ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂)
    • ประเภทของไฟที่เหมาะสม:
      • ประเภท B: ไฟจากของเหลวไวไฟ
      • ประเภท C: ไฟจากอุปกรณ์ไฟฟ้า
    • ข้อดี: ไม่มีคราบตกค้าง เหมาะสำหรับพื้นที่ที่ต้องการความสะอาด เช่น ห้องคอมพิวเตอร์
    • ข้อควรระวัง: ไม่ควรใช้ในพื้นที่ปิด เนื่องจาก CO₂ อาจทำให้อากาศลดลงและเสี่ยงต่อการขาดอากาศหายใจ

3. ถังดับเพลิงสีเหลือง (Foam Fire Extinguisher)

• • • ลักษณะทั่วไป: ถังสีเหลือง หรือมีแถบสีเหลือง ใช้สำหรับดับไฟประเภทของเหลว
    • สารดับเพลิง: โฟม (Foam)
    • ประเภทของไฟที่เหมาะสม:
      • ประเภท A: วัสดุธรรมชาติ
      • ประเภท B: ของเหลวไวไฟ
    • ข้อดี: โฟมสามารถลดอุณหภูมิ และป้องกันการลุกลามของไฟ
    • ข้อควรระวัง: ไม่ควรใช้กับไฟประเภท C เนื่องจากโฟมเป็นสื่อนำไฟฟ้า

4. ถังดับเพลิงสีขาว (Clean Agent Fire Extinguisher)

• • • ลักษณะทั่วไป: ถังสีขาว หรือมีแถบสีขาว มักใช้ในพื้นที่ที่ต้องการความสะอาดสูง
    • สารดับเพลิง: สารสะอาด (Clean Agent) เช่น ฮาโลตรอน หรือ Novec 1230
    • ประเภทของไฟที่เหมาะสม:
      • ประเภท A: วัสดุธรรมชาติ
      • ประเภท B: ของเหลวไวไฟ
      • ประเภท C: อุปกรณ์ไฟฟ้า
    • ข้อดี: ไม่มีคราบตกค้างและปลอดภัยต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
    • ข้อควรระวัง: ราคาสูงเมื่อเทียบกับถังประเภทอื่น

5. ถังดับเพลิงสีดำ (Water Fire Extinguisher)

• • • ลักษณะทั่วไป: ถังสีดำ หรือมีแถบสีดำ ใช้สำหรับดับไฟประเภททั่วไป
    • สารดับเพลิง: น้ำ
    • ประเภทของไฟที่เหมาะสม:
      • ประเภท A: วัสดุธรรมชาติ เช่น ไม้ กระดาษ
    • ข้อดี: ง่ายต่อการใช้งานและประหยัด
    • ข้อควรระวัง: ไม่ควรใช้กับไฟประเภท B และ C เพราะน้ำอาจทำให้ไฟลุกลามหรือเกิดการลัดวงจร

6. ถังดับเพลิงสีฟ้า (Wet Chemical Fire Extinguisher)

• • • ลักษณะทั่วไป: ถังสีฟ้า หรือมีแถบสีฟ้า เหมาะสำหรับการดับไฟในครัวเรือนหรือร้านอาหาร
    • สารดับเพลิง: สารเคมีชนิดเปียก (Wet Chemical)
    • ประเภทของไฟที่เหมาะสม:
      • ประเภท F: ไฟที่เกิดจากน้ำมันปรุงอาหาร เช่น น้ำมันพืช น้ำมันสัตว์
    • ข้อดี: ลดอุณหภูมิของน้ำมันและหยุดปฏิกิริยาทางเคมีที่ทำให้ไฟลุกลาม
    • ข้อควรระวัง: ใช้งานได้เฉพาะในสถานการณ์ที่เกี่ยวกับน้ำมัน

ความสำคัญของการเลือกใช้ถังดับเพลิงที่เหมาะสม

การเลือกใช้ถังดับเพลิงให้เหมาะสมกับประเภทของไฟ ช่วยในการลดความเสียหายและเพิ่มความปลอดภัย หากเลือกใช้ถังดับเพลิงผิดประเภท อาจทำให้สถานการณ์แย่ลง ตัวอย่างเช่น การใช้น้ำดับไฟจากน้ำมันอาจทำให้ไฟลุกลาม หรือการใช้โฟมในพื้นที่ที่มีกระแสไฟฟ้าอาจทำให้เกิดการลัดวงจร

คำแนะนำเพิ่มเติม

1. ตรวจสอบและบำรุงรักษา: ควรตรวจสอบถังดับเพลิงเป็นประจำทุก 6-12 เดือน เพื่อให้มั่นใจว่าสารดับเพลิงยังอยู่ในสภาพพร้อมใช้งาน
2. ติดตั้งถังดับเพลิงให้ทั่วถึง: ถังดับเพลิงควรติดตั้งในตำแหน่งที่มองเห็นได้ง่าย และสามารถเข้าถึงได้สะดวกไม่มีสิ่งกีดขวาง
3. ฝึกอบรมดับเพลิงขั้นต้น: สำหรับคนทั่วไป บุคคลที่รับผิดชอบควรได้รับการฝึกอบรมเกี่ยวกับการใช้งานถังดับเพลิงแต่ละประเภท โดยผู้ที่ทำงานในสถานประกอบการ นายจ้างต้องเป้นผู้จัดอบรมดับเพลิงขั้นต้น ให้กับพนักงานในโรงงาน โดยมีพนักงานเข้าอบรมไม่น้อยกว่า 40% ของพนักงานทั้งหมด

สำหรับผู้ที่สนใจเข้าอบรมดับเพลิงขึ้นต้น  ศูนยฝึกอบรมดับเพลิง ของเรายินดีจัดอบรมทั้งโรงงาน ห้างสรรพสินค้า โรงเรียน และที่อื่นๆ สามารถเดินทางไปจัดอบรมทุก 77 จังหวัด มีอุปกรณ์ในการจัดอบรมตามมาตรฐาน ให้ผู้เข้าอบรมได้ทดลองฝึกใช้ถังดับเพลิง พร้อมมอบวุฒิบัตรให้แก่ผู้เข้าอบรม

• อ่านเพิ่มเติม : ศูนย์อบรมดับเพลิง ตามกฎหมาย

สรุป

สีของถังดับเพลิงไม่เพียงแค่เป็นสัญลักษณ์บ่งบอกประเภทของสารดับเพลิง แต่ยังช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถเลือกใช้ถังดับเพลิงที่เหมาะสมในสถานการณ์ฉุกเฉินได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ การเรียนรู้และเข้าใจความแตกต่างเหล่านี้จึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันและลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากอัคคีภัย

หากคุณสนใจอบรมดับเพลิงขั้นต้น เรียนรู้การใช้อุปกรณ์ดับเพลิง ถังดับเพลิงอย่างถูกต้องสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ บริษัท เซฟตี้เมมเบอร์  โทร : (064) 958 7451 หรือ อีเมล [email protected]

บทความที่น่าสนใจ

• หลักสูตรฝึกอบรมดับเพลิงขั้นต้น เรียนอะไรบ้าง
• Fire Triangle เข้าใจองค์ประกอบของไฟมีอะไรบ้าง
• การวางแผนอพยพหนีไฟ จุดที่ควรคำนึงถึงมีอะไรบ้าง

อ้างอิง:

• National Fire Protection Association (NFPA)
• British Standards Institution (BSI)
• มาตรฐานการดับเพลิงของประเทศไทย